සාහිත්‍ය මාසය අත ළඟටම පැමිණ ඇත. බොහෝදෙනකු පොත පත ගැන වැඩි උනන්දුවක් දක්වන්නේ සාහිත්‍ය මාසයේදී ය. වසරකට නව ග්‍රන්ථ එළිදැක්වීම් වැඩිපුරම කෙරෙන්නේ කවර රටවල ද යන්න ගැන තොරතුරු විමසා බැලීම මේ හොඳම කාලයයි. ග්‍රන්ථ එළිදැක්වීම් පිළිබඳ මෙහි දැක්වෙන තොරතුරු සහ දත්ත අන්තර්ජාතික ප්‍රකාශන ආයතනය 2015දී කරන ලද සමීක්ෂණයකින් ලබාගත් ඒවා ය.

1. චීනය

වසරකට ලොව වැඩිම ග්‍රන්ථ සංඛ්‍යාවක් එළි දැක්වෙන්නේ චීනයේ ය. පවත්නා පොත්වල නව මුද්‍රණ ලෙස හෝ නව එළිදක්වීම් ලෙස හෝ පොත් 470,000ක් 2015 වසරේදී ප්‍රකාශනය කෙරුණු බව සඳහන් වේ. ඒ අනුව එකී පොත් කන්දරාවෙන් කොපමණ පිටපත් සංඛ්‍යාවක් මුද්‍රණය වන්නට ඇත්දැයි ඔබට යන්තමට හෝ අනුමානය කළ හැකි ය. පොත් ප්‍රකාශන කර්මාන්තය තුළ, චීනයට එවැනි විශ්ව කර්ම වැඩක් කළ හැකි වන්නේ පුළුල් තාක්ෂණයක්, සම්පත් මෙන්ම ඊට ඈඳුණු දීර්ඝ ඉතිහාසයක් ද පවතින බැවිනි. ලොව පළමු පොත එළි දැක්වීමේ අත්දැකීම තිබෙන්නේ ද චීනයට බැව් ඉතිහාස වාර්තාවල දැක් වේ. ඒ පොත 7 වන සියවසේදී – එනම් ටැංග් අධිරාජයාගේ සමයේදී ප්‍රකාශයට පත්ව තිබේ.

මුද්‍රණ ද්වාරයෙන් එළි දකින ග්‍රන්ථ පිටපත් සංඛ්‍යාව ද චීනයේ අතිවිශාල ය. 2004 වසරේ වාර්තාවලට අනුව, එම වසර තුළදී පොත් පිටපත් බිලියන 6.44කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් මුද්‍රණය කෙරී ඇත. චීනයේ පළවන පුවත්පත් සහ සඟරා සංඛ්‍යාව ද ඉතා විශාල බැව් සඳහන් වේ. 2004 වසරේදී පුවත්පත් පිටපත් බිලියන 25.77කුත් සඟරා පිටපත් බිලියන 6.44කුත් චීනයේ මුද්‍රණය කෙරිණ. පහළොස් වසරකට පෙර එවැනි තත්ත්වයක් පැවැතියේ නම් ජනගහනය වැඩිවීමත් ආර්ථිකය පුළුල්වීමත් සමඟ මේ වනවිට එහි මුද්‍රණය කෙරෙන පොත්පත්, පුවත්පත් සහ සඟරා පිටපත් සංඛ්‍යාව කෙතරම් දුරට වැඩී ඇත්දැයි කියා ඔබට නොසිතුණ හොත් එය පුදුමයකි.

2. අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය

අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය 2015 වසරේදී එළි දැක් වූ පොත් සංඛ්‍යාව 338,986කට ආසන්න ය. අමෙරිකාවේ පොත් ප්‍රකාශන කර්මාන්තය ආරම්භ වුණේ එක්දහස් හයසිය තිස් ගණන් අග භාගයේ සිටයි. එවක එහි පැවැතියේ එක මුද්‍රණාලයක් පමණි. එසේ වුවත් අද වනවිට එහි මුද්‍රණාල සංඛ්‍යාව වැඩි වී ඇත. ඒ සමඟම අමෙරිකාවේ ස්ථාපිත පොත් ප්‍රකාශන අයතන සංඛ්‍යාවත් වසර 2000පමණ වනවිට 2,600 දක්වා ඉහළ නැංවිණි. පොත් ප්‍රකාශන අයතන ගණන ඉහළ යත්ම එරට පොත් කර්මාන්තයේ නිම් වළලු තව තවත් පුළුල් වූයේ ය. අද වනවිට එහි වසරකට පොත් පිටපත් මිලියන 675කට අධික ප්‍රමාණයක් මුද්‍රණය කෙරේ. මෙම පොත් ප්‍රමාණයට අමතරව විද්‍යුත් පොත් සහ ශ්‍රවණය කළ හැකි පොත් හෙවත් ඕඩියෝ බුක්ස් ද එහි විශාල වශයෙන් පළ කෙරේ.

වසරකට එක් පොතක්වත් පරිහරණය කරන අමෙරිකා ජාතිකයන් සංඛ්‍යාව 74%කට ආසන්න බව පසුගිය වසරේදී කරන ලද සමීක්ෂණයකින් අනාවරණය වී ඇත. පොත් කියවීම සතුටක් බැව් එරට වැසියන්ගෙන් 98%ක්ම විශ්වාස කරන බවත් පැවසේ. මේ නිසා පොතක් මිලදී ගැනීමට වසරකට අවම වශයෙන් අමෙරිකා ඩොලර් 110ක්වත් වැය කිරීමට බොහෝ අමෙරිකා ජාතිකයන් නැඹුරු වී ඇති බව එම සමීක්ෂණයෙන් වැඩි දුරටත් පැහැදිලි වී තිබේ.

3. එක්සත් රාජධානිය

2015 වසරේදී එක්සත් රාජධානියේ එළි දැක්වුණු ග්‍රන්ථ සංඛ්‍යාව 173,000ක් පමණ වේ. සෑම පැයකටම වරක් අඩු වැඩි වශයෙන් පොත් 20ක් පමණ එහි එළිදැක්වෙන බව මෙමඟින් කියැ වේ. පොත් ප්‍රකාශන අයතන 2,200කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් බ්‍රිතාන්‍යය තුළ ස්ථාපිත ය. ඒවායෙහි සේවයේ නියුතු සේවක සංඛ්‍යාව ද විශාල ය. එනිසා පොත් මුද්‍රණ කර්මාන්තය බ්‍රිතාන්‍යයේ ප්‍රධාන පෙළේ කර්මාන්තයක් ලෙස සැලකේ. ඇතැම් වසරවලදී මේ කර්මාන්තයෙන් ලැබෙන ආදායම බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් බිලියන 5 ද ඉක්ම වූයේ ය.

බ්‍රිතාන්‍ය පොත්වලට ලොව සෙසු රටවලින් විශාල ඉල්ලුමක් ඇත. මේ නිසා එරට පොත් කර්මාන්තය අපනයනයෙහි ද ඉතා වැදගත් අංශයක් වේ. 2017 වසරේදී පොත් අපනයනයෙන් බ්‍රිතාන්‍ය ඉපැයූ ආදායම බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් බිලියන 3.4ක් පමණ වන බව සඳහන් වේ. විද්‍යුත් හා ශ්‍රව්‍ය පොත් ද බ්‍රිතාන්‍යයෙහි ඉතා ප්‍රකට ය. විද්‍යුත් පොත්වලට අතිවිශාල ඉල්ලුමක් පැවතියේ 2014 වසරේදී ය. 2017 පමණ වනවිට එම ඉල්ලුම නොසෑහෙන ලෙස පහළ වැටිණ. එසේ වුවත් එරට ශ්‍රව්‍ය පොත්වලට ඇති ඉල්ලුම තවමත් වැඩිවෙමින් පවතින බව දැක් වේ.

4. ප්‍රංශය

පොත් එළිදැක්වීමේ දැවැන්තයන් අතර සිව් වැනි තැන සිටින්නේ ප්‍රංශය යි. 2015 වසරේදී ප්‍රංශය එළිදැක් වූ පොත් සංඛ්‍යාව 106,760ක් පමණ වේ. පොත් මුද්‍රණය සම්බන්ධයෙන් ප්‍රංශයට ඉතා දීර්ඝ ඉතිහාසයක් ඇත. ප්‍රංශයේ පොත් මුද්‍රණය මුලින්ම ආරම්භ වී තිබෙන්නේ 1470දී පමණ ය. එනම්, ජොහැන්නස් ගූටෙන්බර්ග් මුද්‍රණ යන්ත්‍රය හඳුන්වාදීමෙන් වසර කිහිපයක් ගතවන විටම වාගේ ය. එක් දහස් පන්සිය ගණන් මැද භාගය වනවිට පොත් අලෙවි කිරීම එරට තුළ ව්‍යාපාරයක් ලෙස ගොඩනැඟී තිබුණු බව ඉතිහාස සටහන්වල දැක් වේ. මේ අන්දමට ගොඩනැඟුණු ප්‍රංශයේ පොත් ප්‍රකාශන ව්‍යාපාරය එරට ආර්ථිකයට බලපෑම් කරන, ඉතා වැදගත් ව්‍යාපාරයක් බවට අද වන විට පත්ව ඇත. 2016 වසරේදී ප්‍රංශය අලෙවි කළ පොත් පිටපත් සංඛ්‍යාව මිලියන 434.5ක් පමණ විය. 2017 වසරේදී මේ සංඛ්‍යාව මිලියන 430 දක්වා පහළ වැටී තිබිණ. එසේ වුවත් ඒ වසරේදී පොත් නිසා යුරෝ බිලියන 2.79කට වැඩි ආදායමක් උත්පාදනය කර ගන්නට ප්‍රංශය සමත් වූයේ ය.

5. ජර්මනිය

2015 වසරේදී පොත් 89,506ක් එළි දක්වන්නට ජර්මානු ලේඛකයෝ සමත් වූහ. මුද්‍රණ ඉතිහාසයේ අක් මුල් ජර්මනියෙහි විහිදී තිබේ. ජර්මන් ජාතික ජොහැන්නස් ගූටෙන්බර්ග් 1450දී මුද්‍රණ තාක්ෂණය හඳුන්වාදීමත් සමඟම මුද්‍රණ කටයුතු ජර්මනියෙහි ආරම්භ වූයේ ය. එහි පළමුවෙන්ම මුද්‍රණය කෙරුණේ බයිබලයයි. එවක් පටන් පුළුල් වූ මුද්‍රණ ශිල්පය හරහා එරට පොත් ප්‍රකාශනයත් වර්ධනය වන්නට පටන් ගත්තේ ය. අද වනවිට එහි පොත් ප්‍රකාශන ආයතන 2,000කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් ඇත. 1990 පමණ වනවිටත් මේ ප්‍රකාශන ආයතන එළිදක්වමින් සිටියේ වසරකට පොත් 61,000ක් වැනි සංඛ්‍යාවකි. එම සංඛ්‍යාව 83,000ක් දක්වා වැඩි වූයේ වසර 2000දී පමණ ය. පොත් ප්‍රකාශන කටයුතු එරට ප්‍රධාන පෙළේ එක් නගරයකට හෝ දෙකකට හෝ සීමා නොවී තිබීම විශේෂම ලක්ෂණයයි. ෆ්‍රැන්ක්ෆර්ට්, හම්බර්ග් වැනි නගරවල මෙන්ම එකී නගරවලින් ඈත පිහිටි කුඩා කුඩා නගරවලදීත් පොත් ප්‍රකාශනය වනු මේ නිසා දක්නට හැකිය.